Η κοιλιοκάκη είναι μια χρόνια ανοσολογική διαταραχή που οφείλεται στην κατανάλωση γλουτένης από ανθρώπους με γενετική προδιάθεση που φέρουν τα γονίδια HLA-DQ2 και HLA-DQ8. Η έκθεση σε ειδικά πεπτίδια της γλουτένης (μιας πρωτεΐνης που περιέχεται στα σιτηρά) προκαλεί την παραγωγή αυτοαντισωμάτων και χρόνια φλεγμονή του βλεννογόνου του λεπτού εντέρου που οδηγεί σε ατροφία των λαχνών και σύνδρομο δυσαπορρόφησης.
Αν και αρχικώς θεωρούνταν ως ένα σύνδρομο που αφορούσε μόνο τα παιδιά, η κοιλιοκάκη αναγνωρίζεται πλέον ως μια συνήθης αυτοάνοση συστηματική διαταραχή που αφορά το 1-3% του γενικού πληθυσμού, με συνεχώς αυξανόμενη τάση. Η αύξηση της συχνότητας της κοιλιοκάκης αποδίδεται σε διάφορους παράγοντες, κυρίως στην αλλαγή των συνηθειών της διατροφής κατά την πρώτη παιδική ηλικία.
Πρώιμες μελέτες παρατήρησης ανέδειξαν τον προστατευτικό ρόλο του μητρικού θηλασμού, ειδικά όταν ο θηλασμός συνεχίζεται κατά την έναρξη κατανάλωσης γλουτένης στην πρώτη παιδική ηλικία. Επιπλέον, ο σύγχρονος τρόπος διατροφής που περιλαμβάνει υψηλή κατανάλωση κόκκινου και επεξεργασμένου κρέατος, επεξεργασμένων δημητριακών, απλών σακχάρων, κορεσμένων λιπαρών, καθώς και η χαμηλή κατανάλωση φρούτων, λαχανικών και ολικών σπόρων, σχετίζεται με χαμηλού βαθμού χρόνια φλεγμονή, που εμπλέκεται στην αιτιολογία φλεγμονωδών καταστάσεων και αυτοάνοσων διαταραχών.
Αντίθετα, η δίαιτα Μεσογειακού τύπου, πλούσια σε φρούτα, λαχανικά, μη επεξεργασμένους σπόρους και ελαιόλαδο, σε συνδυασμό με περιορισμένη κατανάλωση κόκκινου και επεξεργασμένου κρέατος, σχετίζονται με μειωμένο κίνδυνο διαφόρων παθήσεων φλεγμονώδους αιτιολογίας.
Νέα Ολλανδική μελέτη που δημοσιεύεται στο έγκριτο περιοδικό Gastroenterology διερεύνησε τη σχέση μεταξύ της διατροφής στην πρώτη παιδική ηλικία και την εμφάνιση κοιλιοκάκης. Οι ερευνητές μελέτησαν προοπτικά τη διατροφή 1997 παιδιών ηλικίας 1 έτους και διαπίστωσαν ότι η διατροφή πλούσια σε λαχανικά, ελαιόλαδο, ζυμαρικά ολικής αλέσεως και σπόρους, σε συνδυασμό με περιορισμό των επεξεργασμένων δημητριακών (δηλαδή χωρίς το πίτουρο και το φύτρο, πχ λευκό ψωμί, λευκό ρύζι, επεξεργασμένα κορν φλέικς, κέικ, μπισκότα, κράκερς, πίτες, γλυκά κλπ) και των αναψυκτικών που περιέχουν ζάχαρη, συσχετίζονταν με σημαντικά χαμηλότερο κίνδυνο εμφάνισης κοιλιοκάκης στην ηλικία των 6 ετών (odds ratio 0,67, 95% confidence interval 0.53-0.84).
Τα ευρήματα αυτά είναι χρήσιμα στην κατανόηση των πιθανών παθογενετικών μηχανισμών που συσχετίζουν τη δίαιτα και τη διατροφή με την κοιλιοκάκη. Τα νέα δεδομένα αναμένονται να συμβάλουν στην ανάπτυξη στρατηγικών βασισμένων σε διατροφικές συνήθειες της πρώτης παιδικής ηλικίας, ειδικά στα παιδιά με γενετική προδιάθεση, ώστε να μειωθεί ο κίνδυνος να αναπτύξουν κοιλιοκάκη στη μετέπειτα ζωή τους.
Βιβλιογραφία
1. Szajewska H, et al. Systematic review: early infant feeding and the prevention of coeliac disease. Aliment Pharmacol Ther 2012;36:607-18.
2. Barroso M, et al. Dietary patterns after the weaning and lactation period are associated with celiac disease autoimmunity in children. Gastroenterology 2018;154:2087-96.
Πηγή
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου